คุณภาพที่ดีของสเปิร์มในการทำเด็กหลอดแก้วเป็นอย่างไร

ตรวจคุณภาพสเปิร์มก่อนทำเด็กหลอดแก้วช่วยเพิ่มโอกาสการตั้งครรภ์

คุณภาพของสเปิร์มเป็น 1 ใน 3 ของปัญหาสำหรับคู่รักที่เผชิญกับภาวะมีบุตรยาก จึงปฏิเสธไม่ได้ว่า สเปิร์มที่แข็งแรง เป็นกุญแจสำคัญต่อการเจริญพันธ์ุ และยังหมายถึงความสามารถในการตั้งครรภ์ของคู่รักที่กำลังวางแผนทำเด็กหลอดแก้ว ทำ ivf ทำ icsi 

แล้วคู่รักจะทราบได้อย่างไรว่าสเปิร์มที่มีอยู่นั้น มีความแข็งแรงหรือมีคุณภาพดีหรือไม่ สำหรับการทำเด็กหลอดแก้ว  โดยพื้นฐานแล้วลักษณะทางกายภาพของตัวสเปิร์มของแต่ละคนมีทั้งสี กลิ่น ความสม่ำเสมอ และปริมาณอาจแตกต่างกันออกไป โดยจะมีลักษณะบางประการที่บ่งบอกลักษณะของสเปิร์มที่มีสุขภาพดี

รู้จักสเปิร์มก่อนทำเด็กหลอดแก้ว 

คู่รักที่กำลังเข้าสู่กระบวนการทำเด็กหลอดแก้ว ivf icsi หรือ iui เพื่อไขความกระจ่าง มาทำความรู้จัก “น้ำเชื้อ” หรือ “น้ำอสุจิ” (Semen) คือของเหลวในร่างกายของผู้ชาย มีสีขาวนวลที่ปล่อยออกมาจากอวัยวะเพศชายในระหว่างการหลั่งน้ำอสุจิ ของเหลวนี้จะประกอบด้วยเซลล์อสุจิ (อสุจิ) และน้ำหล่อเลี้ยงต่างๆ เป็นของเหลวที่มีลักษณะสีขาวข้น โดยการหลั่งน้ำอสุจิแต่ละครั้งจะออกมาประมาณ 3 – 4 มิลลิลิตร และมีจำนวนอสุจิเฉลี่ยประมาณ 300 – 500 ล้านตัว 

ส่วนของเหลวจะมีลักษณะคล้ายน้ำเชื่อมที่มีความหนืดเรียกว่า “น้ำอสุจิ” น้ำอสุจิทำหน้าที่ขนส่งอสุจิ ให้สารอาหารและสร้างสภาพแวดล้อมที่มั่นคงเพื่อให้อสุจิสามารถอยู่รอดได้นานถึง 5 วันเพื่อให้เกิดการปฏิสนธิ ส่วนเซลล์อสุจิของผู้ชาย ถูกสร้างขึ้นในอัณฑะ จากนั้นเซลล์อสุจิจะเข้าสู่ท่อในอวัยวะเพศ เซลล์อสุจิจะถูกจัดเก็บและเจริญเติบโตภายใต้ฮอร์โมนที่ผลิตโดยอัณฑะและต่อมใต้สมอง หลังจากนั้นเซลล์อสุจิจะเคลื่อนผ่านท่อกล้ามเนื้อยาวที่เรียกว่า vas deferens อสุจิจะผสมกับน้ำอสุจิที่ปล่อยออกมาจากท่อน้ำอสุจิ ผลลัพธ์ที่ได้คือน้ำอสุจินั่นเอง  

สำหรับผู้ที่ทำเด็กหลอดแก้ว ภายใต้การใช้เทคโนโลยีเจริญพันธุ์ทุกวิธีล้วนมีสเปิร์มเข้าไปเกี่ยวข้องทั้งสิ้น ไม่ว่าจะเป็น การทำ ivf คือ การนำอสุจิมาเพาะเลี้ยงไว้กับไข่แต่ละใบเพื่อให้อสุจิเข้าไปผสมกับไข่เอง หรือทำ icsi คือ เป็นการฉีดตัวอสุจิเข้าไปในไข่ หรือ iui คือการฉีดเชื้ออสุจิเข้าสู่โพรงมดลูกโดยตรง  โดยสามารถสังเกตุลักษณะทางกายภาพของอสุจิที่แข็งแรง ได้ดังนี้

• กลิ่นและรสชาติ: น้ำอสุจิมีความเป็นด่าง ควรโดยมีค่า pH ปกติอยู่ระหว่าง 7.2 ถึง 8.0 จึงมีกลิ่นคล้ายแอมโมเนียหรือคลอรีนมากกว่า ในแง่ของรสชาติ น้ำอสุจิควรมีแนวโน้มที่จะหวานเล็กน้อยเนื่องจากมีปริมาณฟรุกโตสสูง แต่อาหารบางชนิดสามารถเปลี่ยนกลิ่นและรสชาติของสเปิร์มได้ ทำให้มีรสขม เผ็ด หรือมีกลิ่นหอม ตัวอย่างเช่น แอลกอฮอล์ หน่อไม้ฝรั่ง กะหล่ำปลี กาแฟ 
• สีและความสม่ำเสมอ: โดยปกติผู้ที่ทำเด็กหลอดแก้ว ivf ทำ icsi หรือ  iui  สเปิร์มของฝ่ายชายโดยปกติมักจะมีสีขาวซีดหรือออกเหลืองเล็กน้อย ความสม่ำเสมอของมันค่อนข้างคล้ายกับไข่ขาวหรือคล้ายเยลลี่เล็กน้อย บางครั้งอาจพบก้อนคล้ายวุ้นในตัวอสุจิ เป็นเรื่องปกติหากผู้ชายขาดน้ำหรือไม่ได้หลั่งออกมาเป็นเวลานาน ซึ่งการเปลี่ยนแปลงสีหรือความสม่ำเสมอของตัวอสุจิไม่ได้หมายความว่ามีบางอย่างผิดปกติเสมอไป 

ทำเด็กหลอดแก้วคุณภาพที่ดีตัวสเปิร์มควรเป็นอย่างไร

• ปริมาณของสเปิร์ม : การทำเด็กหลอดแก้วปริมาณของสเปิร์ม มีผลต่อภาวะเจริญพันธุ์มากที่สุด โดยปริมาณของน้ำสเปิร์มควรจะมากกว่าหรือเท่ากับ 1.4 มิลลิลิตร ส่วนความเข้มข้นของสเปิร์มควรต้องมากกว่าหรือเท่ากับ 16 ล้านตัว/มิลลิลิตร อย่างไรก็ตาม ปริมาณของสเปิร์มที่มีเพียงเล็กน้อย ไม่ได้บ่งบอกถึงภาวะมีบุตรยากหรือโรคเฉพาะเสมอไป อาจเป็นสัญญาณของภาวะขาดน้ำหรือการหลั่งบ่อยเกินไปก็เป็นไปได้ 
• ความเคลื่อนไหว : มีความสัมพันธ์ต่อในการเข้าถึงและปฏิสนธิกับไข่ เมื่อสเปิร์มเคลื่อนไหวโดยบิดตัวและว่ายผ่านปากมดลูก มดลูก และท่อนำไข่ของฝ่ายหญิง โดยการตั้งครรภ์เป็นไปได้โดยที่สเปิร์มควรเคลื่อนไหวเท่ากับ 42% แต่หากมากกว่า 42% ถือเป็นเกณฑ์ดี ยิ่งมากยิ่งดี โดยสเปิร์มที่ดีมีคุณภาพควรเคลื่อนไหวเป็นเส้นตรงด้วยความเร็วขั้นต่ำ 25 ไมโครเมตรต่อวินาที 
• โครงสร้างของสเปิร์ม : โอกาสที่คู่รักทำเด็กหลอดแก้ว ivf  ประสบความสำเร็จการตั้งครรภ์สูง ควรมีสเปิร์มที่มีสุขภาพดี โดยจะมีหัวที่โค้งมนและหางที่ยาวและแข็งแรง โดยรูปร่างสเปิร์มที่ปกติต้องมากกว่า 4% หรือเท่ากับ 4%  โดยมากสเปิร์มที่ผิดปกติอาจมีหัวกลม รูปร่างแปลกๆ มีมากกว่าหนึ่งหัว หรือมีหางมากกว่าหนึ่งอัน

วิธีการตรวจวิเคราะห์น้ำเชื้ออสุจิก่อนทำเด็กหลอดแก้ว

การตรวจความแข็งแรงของสเปิร์ม ถือว่าเป็นการเตรียมความพร้อมก่อนทำเด็กหลอดแก้ว ที่สำคัญช่วยทำให้คู่รักทราบถึงโรคประจำตัวที่ส่งผลเสียต่อคุณภาพของสเปิร์ม เช่น การสูบบุหรี่ โรคตับ โรคไต โรคเบาหวาน โรคที่เกี่ยวกับภูมิคุ้มกันผิดปกติ หรือมีประวัติเป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ และยังทำให้ทราบข้อมูลสเปิร์มเพื่อใช้วางแผนการมีบุตรได้เร็วและดีขึ้น โดยเฉพาะกับคู่รักที่ทำเด็กหลอดแก้ว ivf หรือทำ icsi คือการคัดเอาตัวอสุจิที่มีความแข็งแรงที่สุด ผสมกับไข่แบบเจาะจงด้วยเข็มขนาดเล็ก เพราะการทำ icsi เป็นการช่วยแก้ปัญหาคุณผู้ชายที่มีปริมาณอสุจิน้อย อสุจิเคลื่อนไหวไม่ดี อสุจิไม่มีคุณภาพ 

ปัจจุบันการตรวจวิเคราะห์น้ำอสุจิสำหรับผู้ทำเด็กหลอดแก้ว ทำ ivf ทำ icsi  เป็นวิธีการทดสอบหาปริมาณ และคุณลักษณะของน้ำอสุจิและหาจำนวน การเคลื่อนไหว และความผิดปกติทางรูปร่างของตัวอสุจิตามมาตรฐานขององค์การอนามัยโลก (WHO Criteria)  โดยก่อนการตรวจวิเคราะห์ ผู้เข้ารับการตรวจควรงดการมีเพศสัมพันธ์หรือช่วยตัวเองเป็นเวลา 2 – 7 วัน เพื่อให้มีจํานวนน้ำเชื้อมากที่สุด โดยมีวิธีการตรวจ  3 วิธี ดังนี้ 

• การตรวจดูด้วยตาเปล่า (Macroscopic Examination) เพื่อตรวจดูลักษณะทั่วไปของฝ่ายชายที่ทำเด็กหลอดแก้ว ทำ ivf ทำ icsi โดยดูสี ความขุ่นใส และการละลายตัว ดูปริมาตรของน้ำอสุจิ ความหนืด และความเป็นกรดด่างของน้ำอสุจิ 
• การตรวจดูด้วยกล้องจุลทรรศน์ (Microscopic Examination) เพื่อตรวจจำนวนตัวอสุจิของฝ่ายชายที่ทำเด็กหลอดแก้ว ทำ ivf ทำ icsi โดยดูอัตราการเคลื่อนไหว อัตราการมีชีวิตของอสุจิ เปอร์เซ็นต์ของตัวอสุจิที่มีรูปร่างปกติ เม็ดเลือดขาว เม็ดเลือดแดง
• การตรวจตัวอสุจิด้วยเครื่องคอมพิวเตอร์ (Computer Assisted Sperm Analysis: CASA) สามารถวิเคราะห์คุณภาพของอสุจิเหมือนการตรวจโดยกล้องจุลทรรศน์ แต่จะมีอุปกรณ์ที่มีความชัดเจนสูงในการจับภาพตัวอสุจิ โดยเฉพาะการวัดการเคลื่อนไหว รูปร่าง ทำให้ผลตรวจวิเคราะห์มีความถูกต้องยิ่งขึ้น ลดความเบี่ยงเบนจากการตรวจโดยบุคลากร

สร้างสเปิร์มให้แข็งแรงได้ด้วยวิธีง่ายๆ 

• รักษาน้ำหนักอย่างสมดุลย์ของฝ่ายชายที่ทำเด็กหลอดแก้ว ทำ ivf ทำ icsi โดยมีงานวิจัยบางชิ้นชี้ให้เห็นว่าการเพิ่มดัชนีมวลกาย (BMI) เชื่อมโยงกับการลดจำนวนอสุจิและการเคลื่อนไหวของอสุจิ
• กินอาหารเพื่อสุขภาพ ผู้ชายที่ทำเด็กหลอดแก้ว ทำ ivf ทำ icsi  ควรเลือกรับประทานผักและผลไม้ที่อุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระ จะช่วยปรับปรุงสุขภาพของตัวอสุจิให้มีคุณภาพดีขึ้น 
• ป้องกันการติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ (STIs) การติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ เช่น หนองในเทียม และโรคหนองใน โดยโรคดังกล่าวอาจทำให้เกิดภาวะมีบุตรยากในผู้ชายได้ 
• จัดการความเครียด ผู้ชายที่ทำเด็กหลอดแก้ว ทำ ivf ทำ icsi ความเครียดทำให้การทำงานทางเพศลดลงและรบกวนฮอร์โมนที่จำเป็นในการผลิตสเปิร์ม 
• การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอหรือในระดับปานกลาง สามารถเพิ่มระดับของเอนไซม์ซึ่งเป็นการต้านอนุมูลอิสระ ทำหน้าที่ป้องกันสเปิร์มได้

สำหรับคู่รักที่กำลังมีข้อกังวลใจเกี่ยวกับการเตรียมความพร้อมสำหรับการมีบุตร ทำเด็กหลอดแก้ว ทำ ivf ทำ icsi การตรวจสเปิร์ม เป็นอีกหนึ่งกระบวนการที่ช่วยให้แพทย์สามารถวิเคราะห์ปัญหาภาวะมีบุตรยาก และช่วยเพิ่มโอกาสในการตั้งครรภ์ได้ เร็วขึ้น โดยฝ่ายชายควรปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกินอาหาร  และพฤติกรรมต่างๆ ที่เสี่ยงต่อคุณภาพของสเปิร์ม ลดลง รวมไปจนถึงทางการแพทย์ยังวางแผนการเพิ่มคุณภาพให้กับสเปิร์มฝ่ายชายอีกทางหนึ่ง เพื่อเพื่อโอกาสประสบความสำเร็จการตั้งครรภ์ให้กับคู่รัก  

หากคุณเป็นคู่รักที่กำลังตัดสินใจทำเด็กหลอดแก้ว เพื่อเตรียมตัวทํา icsi ivf กับ Genesis Fertility Center หรือ GFC ศูนย์รวมบริการทางการแพทย์สำหรับมีบุตรยาก มีเทคโนโลยีและนวัตกรรมที่ล้ำหน้ามาช่วยการเจริญพันธ์ให้กับคู่รักที่มีบุตรยาก ด้วยความเชี่ยวชาญที่ผสานความใส่ใจของทีมแพทย์และบุคลากรในการทำกระบวนการทำเด็กหลอดแก้ว ด้วยวิธี icsi ราคา 190,000บาท ราคาฝากไข่ หรือ egg freezing  150,000 บาท  และมีบริการตรวจสเปิร์ม